circulair design

naar een circulaire economie

De transitie naar een circulaire economie vraagt om productinnovatie en nieuwe technologieën. Al tijdens het ontwerp van een product spelen hergebruik, reparatie, demontage of recycling een rol, zodat de producten zo effectief mogelijk te gebruiken zijn. Nieuwe ontwerpstrategieën zijn nodig om grondstof-en energieverbruik zo laag mogelijk te houden, de levensduur te verlengen, en de waarde van het product zoveel mogelijk te behouden.

Partijen in een circulaire economie zijn afhankelijk van elkaar. Bij het productontwerp is namelijk afstemming nodig op het geplande hergebruik en recycling in de levenscyclus van het product. Ook zijn het organiseren van retourlogistiek en het verlenen van services aan klanten een vereiste. Om dit te realiseren is effectieve ketensamenwerking rondom een product essentieel.

Om circulaire producten winstgevend te maken zijn er nieuwe verdienmodellen nodig, zodat bedrijven niet langer afhankelijk zijn van het volume aan producten dat ze verkopen. Een servicegerichte aanpak (product als dienst) of een overstap van bezit naar gebruik zijn voorbeelden hiervan. Deze verdienmodellen zijn nodig om de waarde van producten, componenten en materialen te behouden en terug te winnen. Nieuwe businessmodellen creëren ook kansen voor bedrijven om hun service te verbeteren en klanten meer aan zich te binden.

circulair design, Circulair design

circulair ontwerp

circulair design, Circulair design

In een circulaire economie draait alles om waardebehoud. 80% van de milieu-impact van een product wordt bepaald in de ontwerpfase. Daarom is het belangrijk om producten vanaf het begin circulair te ontwerpen.

Om een product aan te laten sluiten op de circulaire economie is een ‘circulair ontwerp’ nodig. Verschillende circulaire ontwerpoplossingen zijn hierbij mogelijk. Het succes van het circulair ontwerp hangt sterk samen met de keten en het verdienmodel. Afhankelijk van de marktpositionering en het gebruik van het product kunnen we een bijpassende ontwerpaanpak kiezen.

Drie thema’s zijn sturend in de ontwerpfase: een focus op lang product gebruik, het sluiten van de keten, en het kiezen voor duurzame materialen. Deze drie thema’s en de bijbehorende ontwerpstrategieën zullen we verder toelichten.

1. Focus op lang gebruik

Door producten te ontwerpen voor een lang leven wordt hun waarde langer behouden en zijn er minder nieuwe producten nodig. Ontwikkel producten met een focus op kwaliteit, repareerbaarheid en producthechting.

  • Lange levensduur

Een kwalitatief hoogwaardig product gaat minder snel stuk en behoudt langer haar waarde. De balans tussen een degelijk ontwerp en het gebruik is essentieel.

  • Hechting & vertrouwen

Voor een lange levensduur is niet alleen de sterkte van een product van belang. De gebruiker moet het product ook lang willen gebruiken. Het creëren van hechting en vertrouwen tussen de gebruiker en het product is daarom essentieel; het product moet in de ogen van de gebruiker waarde hebben en behouden.

  • Reparatie en onderhoud

Wanneer een product eenvoudig te onderhouden en repareren is, gaat het langer mee. Als kwetsbare onderdelen eenvoudig vervangbaar zijn, wordt de levensduur van het product verlengd.

  • Hergebruik

Door een product opnieuw te gebruiken blijft de waarde langer behouden. Bij hergebruik worden er geen aanpassingen aan het product ge­daan, wel is het essentieel dat het product geschikt is voor een lange levens­duur en eenvoudig kan worden gerepareerd en onderhouden.

circulair design, Circulair design

2. Sluit de keten

circulair design, Circulair design

Om een gesloten systeem te realiseren moet het productontwerp aansluiten op processen die binnen de keten plaatsvinden, zoals hergebruik, refurbishing en recycling.

  • Refurbish

Wanneer een product wordt afgedankt door de gebruiker kan er door refurbishing opnieuw waarde worden toegevoegd aan het product. Door kwetsbare en beschadigde onderdelen te vervangen is een product weer zo goed als nieuw, klaar voor een nieuwe gebruiker.

  • Design for recycling

Door in het productontwerp specifiek rekening te houden met recycling wordt er aan het einde van de levensduur meer waar­de uit het productmateriaal teruggewonnen. De verschillende materialen moeten daarbij gemakkelijk te scheiden zijn en het ontwerp moet afgestemd zijn op gangbare recyclingprocessen.

  • Modulair ontwerp

Een strategie om lang gebruik en ketensluiting te realiseren. Een product opbouwen uit verschillende functionele modules maakt reparatie en refurbishing eenvoudiger en goedkoper en bevordert de recycling. Bij modulariteit zijn vooral de verbindingen van de onderdelen van belang, zodat het product meerdere keren in-en uit elkaar te halen is.

3. Kies voor duurzame materialen

Gerecyclede en veilige materialen toepassen in het product zorgt voor een verlaging van de milieu-impact.

  • Toepassen gerecycled materiaal

    gebruik gerecycled materiaal om zo de vraag naar primaire grondstoffen terug te dringen
  • Materiaalkeuze

    kies veilige en duurzame materialen. Dus materialen die geen negatief effect op mens en natuur hebben als je ze afdankt en weer opnieuw wil gebruiken.
  • Biobased materialen

    zoals bamboe of bioplastics
  • Recyclebare grondstoffen

    zoals mono-materialen (bijv. aluminium of PET)
  • Gerecyclede content

    zoals hergebruikte kunststoffen of textiel
circulair design, Circulair design

Het bepalen van de juiste ontwerpaanpak

circulair design, Circulair design

Afhankelijk van het gebruik van een product en de marktpositionering wordt een bijpassende ontwerpaanpak gekozen. Het ontwerpproces van een product met een korte levensduur heeft een andere focus dan een product met een lange levensduur.

Bij een korte levensduur is design for recycling bijvoorbeeld erg belangrijk, omdat het product snel in de recyclingloop terechtkomt en hier dus de meeste waarde te winnen valt.

Bij een langere levensduur ligt de ontwerpfocus op het zo lang mogelijk behouden van de productwaarde, bijvoorbeeld door een kwalitatief en geliefd product te ontwikkelen dat ook eenvoudig te repareren is. Producten die gevoelig zijn voor trends of technologische ontwikkelingen vormen een uitdaging, doordat ze snel verouderen en daarmee een deel van hun waarde verliezen.

Vaak worden er meerdere ontwerpstrategieën gelijktijdig toegepast, zodat het eindproduct goed past bij het gebruiksscenario, het verdienmodel en de organisatie van de keten.

Circulair design is de toekomst!

De rol van circulair design in productontwikkeling groeit hard – en terecht. Door slimmer te ontwerpen kunnen we producten creëren die minder vervuilen, langer meegaan en uiteindelijk weer als grondstof dienen.

Een industrieel ontwerpbureau speelt een sleutelrol bij het implementeren van circulair denken. Wij vertalen duurzame strategieën naar maakbare producten, productielijnen zonder verspilling en gebruiksvriendelijke ontwerpen met minimale ecologische voetafdruk. Door al in de vroege fase circulaire principes mee te nemen, voorkom je dure aanpassingen later in het proces.

Wil je aan de slag met circulair productontwerp? Studio Vogels heeft de ervaring en expertise in huis om daarbij van dienst te zijn!

circulair design, Circulair design
circulair design, Circulair design

BENIEUWD WAT ONZE STUDIO VOOR UW IDEE KAN BETEKENEN?

Hoe zou u het vinden om van uw product idee een succesverhaal te maken? Studio Vogels is uw partner! Neem contact op voor het verkennen van de mogelijkheden of het maken van een afspraak.

Shopping Basket